Door : Pastoor Reintjes
‘Feest van Christus-Koning, zondag 28 October 1945 werd ik, Jacobus Theodorus Reintjes, geboren te Heijen, den 9de April 1906 als 2de pastoor van Milsbeek geïnstalleerd. De installatie werd verricht door de Hoogeerwaarde Heer W.H.M. Janssen, deken te Gennep. Getuigen waren de Zeereerwaarde Heeren Pastoor L.P. van Laer, pastoor te Ottersum en Th.W.J. Driessen, pastoor te Middelaar. De installatie werd verricht in de parochiekerk van O.L.V. van Altijddurdende Bijstand.
De toren van de kerk was blijven staan, alhoewel zwaar beschadigd, kon hij toch spoedig hersteld worden. De beelden waren beschadigd en gingen voor reparatie naar werkplaats Holtappels te Deurne. De beide harmoniums zijn teruggevonden en hersteld bij Verschueren te Heijthuijsen. Midden oktober 1945 werd een begin gemaakt met het herstel van het dak. Het werd een nooddak gemaakt van het Engelsch goedje, rubberoid genaamd. Het voldeed niet best, want het lekte hier en daar. Het plan was vóór de winter de kerk dicht te hebben, al was het dan provisorisch. Dat is niet gebeurd, want het glas kwam voor de winter niet klaar. De contracten voor het definitief herstel werden voor Paschen 1946 geteekend. Het herstel van kerk, pastorie, patronaat en school werd aangenomen door aannemer Thijsse-Klase te Wijchen. Architect was de Heer J. Coumans te Nijmegen, die ook architect was van de bouw in 1931.
Op 22 October 1945 werd het H. Vormsel door Mgr. Lemmens aan de kinderen der gehavende parochie toegediend. Aanwezig waren ook de Hoogeerwaarde Heer deken Janssen te Gennep en aalmoezenier Gerrits. De toediening geschiedde in de noodkerk, het patronaat. Na afloop was er een kleine en eenvoudige koffietafel in de spreekkamer van de pastorie. Dat kon niet anders want de pastorie was zwaar gehavend door de oorlog. Gedurende de afwezigheid der bewoners tijdens de evacuatie vanaf half October 1944 tot Mei-Juni 1945 had men (Engelschen of Duitschers) de brandkast in de woonkamer laten springen. Een groot gat was geslagen in de hoek van de kamer, zóó groot, dat er wel een koe door kon. Een groot gat was ook geslagen in de vloer. De muren waren naar buiten gedrukt, zoodat deze bij het herstel van beneden tot aan het dak opnieuw moesten worden opgebouwd. De porte-brisée met kasten er naast was heelemaal weggerukt. Tusschen spreekkamer en woonkamer was een gat geslagen en de muur ingedrukt. De schoorsteenmantels in woonkamer en zaal waren gedeeltelijk vernield. Van het plafond in de woonkamer was niets meer over. Het berghok in de achterbouw was geheel vernield door een granaat. Eén schoorsteen was van het dak af. Het wonen was moeilijk. Weinig ruiten in de ramen, kapotte deuren, kapotte muren. De pastoor ging dikwijls zelf aan het dichtmaken van de gaten. De ramen werden dichtgespijkerd.
De toestand van de woningen van de parochianen was bedroevend. Zeer vele huizen waren geheel vernield, de rest was zonder uitzondering zwaar gehavend. De inventaris en het vee waren totaal weg, ofwel gestolen door de Duitschers vanaf Sept. 1944 tot 8 Febr. 1945, ofwel gestolen door de Engelschen onmiddellijk na de bevrijding, toen de bewoners nog niet terug waren. Wat overbleef was gestolen door de werklui aan de spoorweg, die midden door het dorp was aangelegd door de Engelschen. Deze liep van Nijmegen naar Gennep. Bij de terugkomst vonden de parochianen niets meer. Velen vonden aanvankelijk een onderkomen in de school, waar geen ruit meer in was. Zelfs heeft de fam. Koenen (kerkmeester) in het onderwijzerslocaal van de school gewoond tot Maart 1946, toen was hun noodwoning klaar. Zij allen sliepen in het kolenhok van de school. Eén van de meisjes sliep een tijd lang op de pastorie.
De parochianen woonden veelal in de kapotte huizen, die ze zelf bewoonbaar maakten. De wederopbouw werkte (als ’t werken genoemd mag worden) aan het herstel der huizen. Ze deden er eerst zooveel aan, dat ze weer bewoonbaar werden. Aanvankelijk was het regie-werk, dat wil zeggen in uurloon. ’t Ging langzaam. De opbouwers verdienen zwaar geld. Vooral de aannemers. Het materiaal van vernielde huizen werd gebruikt om andere te herstellen. Heel veel menschen hebben lang in kippen- en varkenshokken of schuurtjes gewoond, maar ze waren blij dat ze terug waren in hun eigen huis. Onmiddellijk hebben ze zelf het werk ter hand genomen. De huizen leeggeruimd en zoo goed mogelijk dichtgemaakt. Velen zijn omgekomen door mijnen en granaten. Het getal moet 21 zijn.
‘Dit betreft een deel van een brief die door Chris Janssen in de archiefstukken van de kerk is gevonden. Blijkens het handschrift is hij geschreven door Pastoor Reintjes. Zoals in de aanhef te lezen is, werd hij in oktober 1945 de tweede pastoor van de parochie Milsbeek. Hij was direct na de oorlog de pastoor, die leiding gaf aan de wederopbouw van kerk en school, maar ook aan het plaatselijke comité van de HARK. In 1948 vertrok hij alweer naar Siebengewald, waar hem de klus wachtte om een geheel nieuwe kerk te bouwen. Hij overleed op 20 september 1980 op 74-jarige leeftijd.’
Brief van Peter Linders aan de mensen waar hij geëvacueerd was
Goede Vrienden,
Bijgaand zend ik U het epistel, dat uit mijn hart kwam, toen ik me aan een granaatkist zette om te schrijven. Wij zijn gezond en zeer tevreden. Ik stuur deze brief maar aan Van Elmpt, die draagt wel zorg, dat al onze vrienden hem lezen. Kamerbeek, Majoor, Zegers, Muller, Zalm, Schrijvers, ‘De Vijzel’ en dan wil Van Elmpt hem wel bewaren, want ik wilde hem graag terug hebben. Als we kunnen, komen we eens met een auto naar Soest, want er zijn nog spullen van ons, o.a. dekens en van Juffrouw Muller een bed voor mijn moeder. Ze is 80 en op de koude grond op stroo is niet te doen. Wij danken jullie nog allemaal voor het vele goede. Denk nu niet, ja ik krijg geen brief en ik ben zoo goed geweest. Jullie zijn allen goed geweest en we bedanken allen, maar we hebben geen papier en niets om te schrijven en voor alles geen tijd. Kom allen hier naar toe, kom hij, die denkt dat hij ongelukkig is, kom die lusteloos zijn, kom die zich down voelen, kom die werelddruk zijn, kom en aanschouw hoe een deel van Nederland lijdt en gij gaat sterk en gezond terug. Onze honing was in een avond op. Er waren zooveel liefhebbers en gretige oogen! Bijen zijn hier geen, maar de velden ruiken naar honing. Er is een spoorlijn vlak achter onze hut en die sleept de heele dag tanks en wapens naar Duitschland.
Het heeft twee treffers gehad, maar kan nog hersteld worden. Zoo leven we hier allen en wij zijn maar weer alleen gaan wonen, dan hebben we rust, maar omdat het in onze hut rustig is, komen er iedere avond tal van menschen. Buiten klinkt een knal. Teun zegt: een mijn. ’t Is verder weg. Wie er de lucht in gaat weten we nog niet. Vrienden het gaat jullie goed.
Twee dagen later!!! Deze middag is er weer een ongeluk. Een boer wilde een korenmijt binnenhalen. Op de hoop bezig ontploft er een mijn; drie mannen dood en een paard. Een hoort bij mijn personeel. God, wie is de volgende. Kijk niet naar mijn stijl en fouten, ik schrijf effen en corrigeer niet. Wij groeten jullie allen, goede vrienden. Schrijft direct terug en kom, kom, kom!
Vrienden uit Soest!
Wij leven nog en dat is alles! Eindelijk ben ik in het bezit van tien vellen papier gekomen en nu zal ik jullie eens gauw ons relaas beschrijven. Om in het bezit van papier te komen ben ik naar Nijmegen gegaan en dat is een tijdsverlies van een dag heen en terug. God zij dank ik ben terug, want huizen om me heen maken me angstig en bedrukt. We waren woensdag tegen de avond in Milsbeek en Ottersum. Het is onmogelijk om alle gewaarwordingen te beschrijven die in je omgaan als je zóó terug komt. Alles lijkt een droom maar niets is je vreemd. Je constateert nuchter: Alles is kapot, alles ligt in puin. De eerste nacht hebben we geslapen in Teun zijn kapotte huis in een bunker, die in de slaapkamer was gemaakt. We sliepen daar met vijven op vochtig stroo of beter vochtige rogge, want stroo was er niet. Om aan stroo te komen gaan we naar een roggehoop of korenmijt, die staan er nog in de velden en je trekt er wat schoven uit en ’s nachts slaap je er op, dat heerlijke koren waar we deze winter zóó naar verlangd hebben. Maar hoe moeten we het koren dorschen, hoe malen? Enz. enz. Alles, alles is stuk, kapot, vernietigd, gestolen, verbrand of wat dan ook. Alles wat jullie daar zoo voor het grijpen hebben is hier niet. Voor water loopen we tien minuten. Dit doen we in benzine-blikken. We zitten op benzineblikken, gebruiken ze als tafel etc. en dan de granaatdoozen! Heerlijke broodtrommels etc. Kopjes van vleeschblikken. In één woord, jullie kunnen je niet indenken hoe primitief we wonen.
Mijn huis en andere huizen staan er niet meer. Totaal vernield en verbrand, alles gestolen uit de grond en kelder. Zoo gaat het echter alle menschen hier. Iedere dag komen er nieuwe aan. Sommige zingen het Limburgsch Volkslied, andere knielen en bidden een onze vader of weesgegroet op de puinhoop en slaan een kruis en beginnen te ruimen. Wat is dit een heerlijk, gezond en rein volk! Enkele huilen als ze alle ellende zien, maar dan staan andere klaar die eerder gekomen zijn en helpen ze met het bouwen van een dak of hut, sleepen stroo aan, koken water in patronenbussen en geven de kinderen warme koffie of thee van hun rantsoen. Dit is al verstrekt. Over het eten zullen we maar niets zeggen! Aardappelen zijn er genoeg. Dan komen echter al de narigheden pas. Moeders krijschen angstig als kinderen op een niet ontplofte granaat timmeren. Dagelijks vliegen mannen en vooral kinderen de lucht in. De eerste dagen gaat dat goed, maar dan gaan ze zoeken. Mannen beginnen hun land met een geleende schop te bewerken, anderen maaien al het onkruid af en op iedere meter grond kan men de dood verwachten. Mijn gewezen tuinman kwam donderdag thuis, een man met zieke vrouw en een dochter. Vijf kinderen van hen zijn reeds dood en alleen was hun één kind over. Bij hun thuiskomst wilden ze probeeren of de pomp in het kapotte huis nog water gaf. Er volgde een ontploffing waardoor een rits trucbommen ontplofte waardoor alle omstanders, drie stuks, gedood werden. De moeder en dochter die iets verder stonden, beide beenen af. Men schrikt effen, maar ja er is iets nieuws: een kind verbrand door fosfor. Een andere familie komt thuis en wil de spaarpot uit de grond uit een kistje halen. Ze halen het deksel er af. Een mijn ontspringt en twee dooden. Ons kerkhof vult zich met menschen die terug keeren om te sterven. Hun wensch is vervuld: Ze willen niet in Holland begraven worden.
Gisteren hebben we de dienst in onze kerk bijgewoond. Nooit is er een God in een schooner omgeving aanbeden en gedankt. De kerk was een en al gat in het dak. Je kunt er met de kar in en uit rijden. Echter was al het puin er uit geruimd. Bij een zij-nis was een noodaltaar gemaakt. Daar was het veiliger. Banken zijn er niet meer, die zijn allen verstookt. Enkele heiligen staan nog op hun voetstuk. Het hoofdaltaar is in puin. Alleen het levensgroote kruisbeeld achter het altaar is er nog. Het is ongeschonden. Het gewonde bloedende hoofd neigt naar het kerkhof heen, waar honderden graven van soldaten zijn en waar al die witte kruizen aanklachten zijn, dat de kinderen van een God nog steeds niets begrijpen van het groote gebod van naastenliefde. Toen de zon het kruis bescheen leek het of het geslagen gelaat weende om het leed dat de menschenkinderen elkander aandeden. De mis was sober en toch schoon. Aan de blauwe hemel zagen we prachtige blanke goudomrande wolken voorbij gaan. Een vogel zat op een uitstekende balk. Door de groote gaten zagen we een vliegtuig gaan. Het bracht krijgsgevangenen terug naar huis. Het orgel zwoegde zoo goed als het ging en de zangers, bijna een jaar niet gezongen hebbende, deden hun best. Bij de toespraak van den pastoor huilden de meeste menschen. Ook de mannen!! De woorden van den geestelijke waren sober en ernstig. Hij eindigde met een gebed zoo schoon als ik nooit gehoord heb. God geef dit volk de kracht en sterkte om opnieuw te beginnen! Aan het einde van de mis werd het ‘salve Regina Nostra’ gezongen. De koorstemmen waren rauw en het orgel kreunde, maar alles was mooi en schoon. Het amen klonk als een gejubel en zelfs het orgel deed het goed. Deze tonen waren niet valsch. Ik heb hier al die menschen terug gezien. Geen gepoetste schoenen. Versleten kleeren, vermoeide trekken, maar vastberaden.
We zijn naar het soldaten kerkhof geweest. Ze liggen in rijen naast elkaar. Honderden en honderden. Hun namen staan op de witte kruizen. Vreemde namen, Jakes en Bill etc. etc. Voor ons zijn het vreemde namen, maar in hun land is het Jaap en Wim. Kinderen versieren de graven met groote bossen klaprozen en korenbloemen. Deze zijn zoo overvloedig. Het heele land is blauw en rood. Enkele graven liggen van de anderen af. Het zijn graven van enkele officieren, die voor de groote aanval gesneuveld zijn en daar denkelijk door den vijand begraven zijn. Links en rechts naast het kruis staan kogels met de punt naar boven gericht in de grond. Als vingers van de gedooden uit de graven wijzen ze naar boven, naar het blauw van de hemel, waar de eeuwige vrede is. We gaan weg, want er zitten moeders van kinderen en geliefden bij graven te bidden. Ze hebben ze terug gebracht uit de ballingschap en weenen nu bij hun graven. We gaan ’s middags een wandeling maken langs stellingen en bunkers. Flarden van kleeren en schoeisel, gebroken geweren, bergen patronen,hopen handgranaten, pantservuisten, mijnen, gasmaskers.
Bloed en ellende getuigen van een winter van menschen, die daar in de grond geleefd hebben. Er steekt een blad papier uit tusschen een verschoten helm en patroontasschen. We bekijken het. ’t Is een muziekblad. Een stuk van Bach. We nemen het mee als souvenir. Daar leefde in die bunker deze winter een mensch, die van muziek hield en dus ook van bloemen en alles wat mooi was. Waarom moest die mensch daar leven en sterven? De bosschen in de omgeving zijn zoo schoon. Uit alles spreekt een gebed. We worden stil, want er is iets heiligs van de dood om ons heen.Er klinken schoten. Jongens die een geweer hebben spelen ermee. Ieder heeft een geweer. Enkele hebben een mitrailleur. Kogels zijn er genoeg en hier in Niemandsland mag alles. Kinderen spelen soldaat. Bijna alle hebben helmen op. Alleen de kleinere moeten zich tevreden stellen met Duitsche helmen. Bij een kuil ligt een prachtige gave schoen half onder het zand. Ik trek hem eruit, een been komt mee, dan een lijf. We bedekken het maar weer gauw met zand. Deze schoen is immers van die doode! In de bosschen hangt een vreeselijke stank. De hoofdwegen alleen zijn begaanbaar. Overal staan bordjes met mijnen er op. Duizenden lijken liggen nog onbegraven in de bosschen. Enkele kunnen we nog zien liggen achter de mitrailleur. Het zijn Duitschers zoo te zien aan de helmen en kleeren.
Er komen krijgsgevangenen werken. “Eindelijk” wordt er gezucht. Achter het prikkeldraad aan de rand van het woud is hun kamp. We mogen er niet tegen praten en schreeuwen. Dat laatste is onnoodig te verbieden. We hebben zooveel leed en lijden om ons heen, dat het niet in ons opkomt ons te verheugen in het leed van anderen. Wij allen, kinderen van Limburg, weten wat het is in den vreemde te zijn en te verlangen naar een plekje grond dat ergens op de wereld is, maar niet bereikbaar. Wij gaan naar ons hut toe en kooken aardappelen en eten lekker al dit goede wat onze bodem opbrengt. ’s Avonds is onze hut vol volk. Vroegere buren, vrienden, bekenden, nichtjes en allen, we drinken koffie en praten Limburgs. Van over de Maas klinkt dansmuziek tot ons door. Dit is 6 km verder. Daar is Tommy-bal. We gaan daar niet heen, want dat is Brabant en voor feesten is er geen tijd en geen idee. De menschen gaan door de heerlijke blauwen nacht en in het eikenhakhout zingt den nachtegaal. Dan gaan we slapen. Zuid helpt Noord! Dit is het parool van de meisjes uit Zuid-Limburg als ze ons aan komen bieden om te helpen. Ze doen de wasch en helpen zoo goed als het kan. Dit gaat van onzen Bisschop uit, maar tegen dit alles zijn ze niet opgewasschen. Zooveel ellende groeit boven de menschen uit. Er sterven menschen op stroo en er worden nieuwe geboren, maar geen verwensching klinkt er uit de monden. Enkel maar een stil gebed! Ver weg ligt Holland en die hebben hun gespreide bedden en logeerkamers. Zij kibbelen over de jurk die zij aandoen, roddelen over elkaar, sjansen met de Tommies, dansen zich in het zweet, verzamelen schatten, ploeteren om meer bezit en slapen niet vanwege al hun zorgen. Dit volk slaapt ’s nachts, want het is moe en heeft niets om over te tobben. Er zijn geen huizen, geen bebouwde landerijen, geen koeien of paarden, geen kippen of eenden, geen meubels of kleeren, in één woord, er is niets om over te tobben. Onder hen is het stroo en boven hen is de goede God, die over zijn kinderen waakt en ze beschermt, maar kastijdt omdat hij ze lief heeft. Heer God, wij danken U voor alles wat Gij ons gegeven hebt.
‘Teun en Peter’
‘Deze brief met de noodkreet is afkomstig van onze oud-dorpsgenoot Peter Linders en heeft ons bereikt via Jeanne Vorst-v.d. Donk uit Maarheze. Peter was een bekende Milsbeker, die samen met zijn neef Wim Jansen voor de Tweede Wereldoorlog een vennootschap onder firma stichtte en aan de Oudebaan een bloempottenfabriek startte. Hij ging zich in de loop van de tijd toeleggen op de vervaardiging van sieraardewerk. Voor en tijdens de oorlog woonde hij met zijn moeder en de in de brief aangehaalde medewerker Teun Theunissen in de villa Holy Lodge. Na de oorlog maakte het bedrijf een stormachtige groei door en kreeg ‘de Olde Kruyk’ een grote bekendheid, tot ver over de landsgrenzen. Ook door zijn ‘sterke verhalen’ in de TV-programma’s ‘Showroom’ en ‘De stoel’ kreeg hij grote bekendheid.’
Stichting Cultuurbehoud Milsbeek (SCM) heeft een groot aantal schoolfoto’s waarvan er op dit moment 22 op de website staan. Deze dateren vanaf 1928 tot in de zestiger jaren.
Met het zoeken naar ontbrekende informatie, zoals bv. persoonsnamen, is eerder gebruik gemaakt van Facebook. Hiermee is in 2016 gestopt omdat dit niet effectief bleek te zijn.
Het project krijgt een nieuwe start. Tonnie de Ruijter gaat als vrijwilliger van SCM het vervolg oppakken.
Er wordt gestart met de oudste foto’s waarbij gekozen is voor een samenwerking met de Huiskamer Milsbeek. Samen met de bezoekers aan de huiskamer wordt gekeken of de ontbrekende informatie te achterhalen is. Ook wordt er gekeken of de beschikbare informatie juist is.
In een later stadium volgen fasegewijze de nog niet gepubliceerde schoolfoto’s.
De eerste bijeenkomsten van 2019 in de Huiskamer Milsbeek zijn gepland op:
- vrijdag 8 februari vanaf 13.30 uur (na het eten)
- vrijdag 22 februari vanaf 13.30 uur (na het eten)
- dinsdag 5 maart vanaf 14.00 uur (inloop)
- dinsdag 19 maart vanaf 14.00 uur (inloop)
Volgende bijeenkomsten worden gepland in overleg met de huiskamer.
Iedereen is welkom, ook de jongeren!
58 personen hadden zich aangemeld voor de jaarlijkse excursie voor vrienden, vriendinnen, vrijwilligers en hun partner/introducé. Omdat we niet allen tegelijk in het Smederijmuseum ‘De Smees’ terecht konden, werden de deelnemers opgesplitst in 3 groepen. Een groep op 6 oktober en twee groepen op 13 oktober. De excursies die de stichting organiseert hebben altijd betrekking op cultuur en historie. Vandaar dit bezoek aan de in ere gestelde smederij.
Lees meer: Excursie stichting cultuurbehoudmilsbeek 6 en 13 oktober 2018
Ook dit jaar deed Stichting Cultuurbehoud Milsbeek mee aan de Open Monumentendagen (OMD) in het weekend van 9 en 10 september. Het thema was: ‘Boeren, Burgers, Buitenlui’.
In samenwerking met Stichting De Oude Pottenbakkerij organiseerden wij een tentoonstelling in museum De Jacobsladder. Er waren veel foto’s te zien van dorpsbewoners uit de vorige eeuw. Milsbeek was jaren geleden een dorp van keuterboertjes en dagloners. Over het leven, het werk, van deze mensen kon men tijdens dit weekend meer te weten komen. Tevens konden geïnteresseerden zich alvast inschrijven voor het boek ‘De minse op de Milsbèk’ dat op 19 november uitkomt.
Geplaatst mededelingen stichting Cultuurbehoud Milsbeek in het dorpsblad 'op de milsbèk'
Monumentenschildje gemeente Gennep
Het door keramiste Ghisleen Bakker ontworpen en vervaardigde monumentenschildje van de gemeente Gennep, met het wapen van Gennep erop, is onlangs door Ton Frenken, voorzitter van Stichting Cultuurbehoud Milsbeek aan de voorgevel van de parochiekerk Onze Lieve Vrouw van Altijddurende Bijstand te Milsbeek bevestigd.
Een ‘spannende gebeurtenis!
Het Trafohuisje aan de rotonde op de Rijksweg was al eens onderwerp geweest van een bouwhistorische toelichting op onze culturele avond. De reacties die dat teweeg heeft gebracht waren aanleiding om ‘ons huisje’ aan te kleden met de gietijzeren ‘steen’ en een mooi infobord met foto’s van de bovengrondse elektrische installatie. Met dank aan onze vrijwilligers Jan Wagelmans en Jan Spikmans o.l.v. Martien Holthuysen!
Boek 'Het Koningsven' is uitgebracht.
Donderdag 20 april 2017 vond de presentatie plaats van het boek 'Het Koningsven', zeer toepasselijk in eethuis De Diepen dat midden in het in het boek beschreven gebied ligt.
Gastheer tijdens de presentatie was Ton Frenken, voorzitter van de Stichting Cultuurbehoud Milsbeek. Ton heette de aanwezige genodigden welkom, waaronder
Persbericht
Op 20 april 2017 verscheen bij Uitgeverij Matrijs in samenwerking met Stichting Cultuurbehoud Milsbeek het boek :
Het Koningsven. Ontstaan, ontginning en herstel van een veengebied bij
Milsbeek, Ottersum en Ven-Zelderheide
Aan de voet van de Sint-Jansberg en het Duitse Reichswald komt een nieuw natuurgebied, het Koningsven. Dit uitgestrekte hoogveengebied wordt omgevormd tot een groot moerasgebied, naar voorbeeld van de situatie van honderd jaar geleden. Toen behoorde het Koningsven tot een van de mooiste moeras- en veengebieden van Nederland en genoot het een grote reputatie onder botanici uit Nederland en Duitsland door de aanwezigheid van zeldzame plantensoorten.
Het Koningsven maakt de geschiedenis van het Koningsven in al haar facetten inzichtelijk. De auteurs hebben geput uit de vele historische gegevens die bewaard zijn gebleven. Het boek vertelt hoe het landschap is ontstaan, hoe het veen verscheen en hoe de bewoners door de eeuwen heen vorm hebben gegeven aan het landschap waarin ze leefden. Ook de natuurhistorie – de flora en fauna van toen en nu – komt uitgebreid aan bod. Door de toegankelijke teksten en prachtige illustraties kan de lezer zich een levendige voorstelling maken van het veen zoals het is geweest en zoals het in de toekomst weer kan zijn.
Bekijk op www.matrijs.com het inkijkexemplaar van de uitgave.
Boekinformatie :
Titel : Het Koningsven. Ontstaan, ontginning en herstel van een veengebied bij Milsbeek, Ottersum en Ven-Zelderheide
Nel van den Bergh, Henny Brinkhof, Fons Mandigers, Johan Thissen en Paul Thissen
224 blz., 22 x 28 cm, genaaid gebonden, ISBN 978-90-5345-517-3
Prijs : € 29,95
Uitgave in samenwerking met Stichting Cultuurbehoud Milsbeek
Te koop op www.matrijs.com en in de boekhandel.
Uitgeverij : Matrijs
Heeft u interesse in deze uitgave en wilt u een recensie-exemplaar en/of beeldmateriaal ontvangen? Neem dan gerust contact op via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. en/of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of bel 030 - 234 31 48.
Kern met Pit is een door de Koninklijke Nederlandsche Heidemaatschappij (KNHM) georganiseerde wedstrijd voor projecten die de leefbaarheid in kernen, wijken en dorpen bevorderen. De wedstrijd wordt per provincie gehouden. De uitslag wordt bepaald door een vakjury, adviseurs van Kern met Pit. In Limburg vond de prijsuitreiking van de in 2016 gepresenteerde projecten op 21 januari 2017 plaats in Grathem.
Lees meer: Kern met Pit Award voor Stichting Cultuurbehoud Milsbeek
Tijdens de laatste vergadering van 2016 hebben wij afscheid genomen van Leny Franken-Wijnhoven als bestuurslid en secretaris van Stichting Cultuurbehoud Milsbeek.
Leny is in de herfst van 2008 gestart met de Werkgroep Historie binnen SCM. Daar heeft zij samen met anderen een eerste aanzet gegeven tot het boek: “De Minse van de Milsbèk”.
Het toenmalige bestuur zag echter op enig moment in Leny een heel geschikte bestuurskandidate, tevens een potentiële kandidate voor het secretariaat. Op 1-2-2010 trad ze dan ook toe tot het bestuur met als taak: ondersteuning secretariaat. Zij was daarmee het eerste vrouwelijke bestuurslid. De Stichting had toen 62 vrienden/vriendinnen.
Lees meer: Leny Franken-Wijnhoven gestopt als bestuurslid en secretaris
Nieuwsbulletin Stichting Cultuurbehoud Milsbeek
De Open Monumentendag van 2014 vindt plaats in het weekend van 13 en 14 september. Het thema is Op reis. Daarmee zal de aandacht uitgaan naar alle soorten van vervoer en transport, zowel van mensen als van goederen, die door de eeuwen heen op reis gingen, via het water, het spoor, de weg en de lucht. Dat betekent ook dat de middelen zelf, historische schepen, treinen, auto's en vliegtuigen, oftewel het mobiele erfgoed, een grote rol zullen spelen, naast de gebouwen, die te maken hebben met vervoer en met reizen; stationsgebouwen, historische scheepswerven, pakhuizen, tramremises, benzinestations, tolhuizen, herbergen en nog veel meer. Aanleiding voor het thema is, dat er voor 2014 een themajaar over mobiel erfgoed is uitgeroepen, vanuit de Stichting Mobiele Collectie Nederland.
De stichting heeft toegezegd hieraan ook haar medewerking te willen verlenen. In de Jacobsladder, dit in overleg met het pottenbakkersmuseum, zal een kleine ruimte worden ingericht over het transport. Er komen foto’s te hangen van oude transportmiddelen uit Milsbeek zoals: bakkersfiets, vrachtauto’s etc.
Radio NIMA zal 1 maal per maand een uitzending over cultuur gaan verzorgen.
Mevrouw Ineke Wagelmans heeft namens onze stichting zitting genomen in de redactieraad van dit maandelijks cultureel radioprogramma.
Werkhovens Historisch café
Een aantal personen, waaronder enkele bestuursleden van de stichting, gaan 22 maart a.s. naar de presentatie van ‘Werkhovense verhalen’. Henk Peters houdt daar een lezing over de aldaar geëvacueerde Milsbeekse gezinnen. De stichting zal voor de presentatie foto’s met teksten aanleveren en een filmopname maken, die te zijner tijd e.v. vertoond kan worden.
De middag wordt gehouden in ‘Het Kwartier’, Achterdijk 8, te Werkhoven. Tijd: van 14.00 tot 17.00 uur. De zaal is open vanaf 13.30 uur.
Historische avond
Ook dit jaar organiseert Stichting Cultuurbehoud Milsbeek voor haar vrienden en belangstellenden een historische avond op donderdag 27 maart a.s. in het Trefpunt.
Nieuw boek Limburgse Oorlogsmonumenten.
In het kader van ’70 jaar bevrijding’ heeft mevrouw Mien Kessels-van Rijswijck uit Merselo een (naslag)boek uitgeven met daarin informatie over 541 oorlogsmonumenten, plaquettes, die zich bevinden in 33 Limburgse gemeenten, welke toegelicht worden met geschiedenis en beschrijving.
Er komen 4 monumenten uit Milsbeek voor in het boek: Brits Ereveld, houten kruis voor de gevallenen, monument voor Grad, Chris en Huub Franken, wapenschilden aan de Zwarteweg (4 pagina’s). Voor prijsopgave, bestellen of informatie bel 0478-546290 of mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Door : Wim Bindels
Via de VARA ontving onze stichting om een ons onbekende reden een uitnodiging met een delegatie een uitzending van Pauw en Witteman bij te wonen.
Op 4 februari jl. werd vervolgens met een afvaardiging van 4 personen (Leny Franken, Nelly Keukens, Willeke de Haas en ondergetekende) naar Amsterdam afgereisd.
De uitzendingen blijken plaats te vinden vanuit een prachtig gerestaureerd cultuurhistorisch gebouw, n.l. de Westergasfabriek aan de Pazzanistraat.
Hierin is een media-café gevestigd met op de verdieping een T.V studio.
Na een controle van onze identiteitspapieren en de tickets moesten we nog een half uurtje in het cafeetje wachten, voordat we onze plaatsen in de studio mochten nemen.
We kregen een plaatsje achter de hals over kop uit Egypte gevluchte journaliste Rena Netjes en ruimtevaarder Wubbo Ockels toegewezen.
Het was een leuke avond, waarbij naast Rena Netjes vooral het verhaal van ‘de Iceman’ centraal stond en heel bijzonder was en is. Het uur vloog voorbij.
Vroeg in de morgen konden we de terugreis naar Milsbeek aanvaarden.
De uitnodiging om daarna nog een paar uurtjes in het Media-café gezellig samen te zijn lieten we maar voor wat hij was.
Om half 3 thuis gekomen konden we via ‘uitzending gemist’ zien, dat we herhaaldelijk in beeld waren geweest. Later bleek ons, dat dit vele Milsbekers niet was ontgaan.
Zelf hadden we geen fototoestel mee genomen, maar via een vanaf het scherm gemaakte foto kunnen we de lezers van onze site toch een opname tonen.
We zien terug op een leuke avond in een mooi cultuurhistorisch gebouw in het Amsterdamse.
Door : Nelly Keukens
Na afloop van de bestuursvergadering d.d. 7 februari 2014 heeft Wim Bindels - medeoprichter van Stichting Cultuurbehoud Milsbeek (in 2005) na bijna 9 jaar actief te zijn geweest als bestuurslid – waarvan 7 jaar als secretaris – zijn taken overgedragen.
In de meeste door onze stichting ter hand genomen activiteiten heeft Wim een rol gespeeld. Hij kwam vaak met nieuwe ideeën, was een doorzetter om iets te verwezenlijken en - niet onbelangrijk - wist de weg om zaken in gang te zetten. We denken hierbij o.a. aan het behoud van oude, waardevolle gebouwen in ons dorp en het onderzoek door het MAB (Monumentenadviesbureau).Helaas heeft het nog niet altijd geleid tot het door hem gehoopte resultaat; met name de steenfabriek, de molenromp en de monumentale gebouwen. Maar de stichting zal zich blijven inzetten om daar verder mee te komen.
- 75 jaar parochie en school
- Oorlogsherinneringen in Milsbeek
- Het Boerelѐѐve op de Milsbeek
Daarin is hij steeds de man geweest, die zaken heeft verzameld, opgeschreven, foto’s en kaartmateriaal verzorgd en tevens alle activiteiten, die de uitgave van een boek noodzakelijk maken, heeft uitgevoerd.
Bij het ontstaan van het dorpsblad ‘Op de Milsbѐk’, is Wim actief betrokken geweest en hij heeft gezorgd, dat ook in de pers onze stichting steeds op een positieve wijze werd uitgedragen middels artikelen in diverse bladen in deze regio.
In zijn dankwoord zei Martien Holthuysen: ‘We vinden het jammer Wim, dat je ons bestuur gaat verlaten, maar we prijzen ons gelukkig dat je nog actief wil blijven als vrijwilliger en ondersteuner van werkgroepen binnen onze stichting. Het zou heel zonde zijn als jouw kennis over de families en de geschiedenis van Milsbeek totaal uit de stichting zou verdwijnen. Wim van harte bedankt voor het vele werk en je inzet al die jaren. Alle goeds voor de toekomst en veel gezondheid toegewenst.’
Nieuwsbulletin Stichting Cultuurbehoud Milsbeek
Door : Wim Bindels
Het beleidsplan van de stichting is op 11 december 2013 vastgesteld. Het plan is in te zien op onze website www.Cultuurbehoudmilsbeek.nl.
In de vergadering van 10 januari jl. is vervolgens het jaarverslag over 2013 vastgesteld. Ook dit is in te zien op de genoemde website.
De historische avond 2014 zal plaatsvinden op donderdag 27 maart . Er zal o.a. aandacht worden besteed aan het 70-jarig bestaansfeest van het Milsbeekse transportbedrijf Emons, de ontginning van het Koningsven en De Diepen en er zal een lezing zijn over het dialect in onze streek. In de eerstvolgende editie zullen hier nadere mededelingen over worden gedaan.
Het door onze stichting indertijd gelanceerde voorstel voor een boek over het Koningsven wordt waarschijnlijk toch nog in overleg met de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten via een andere uitgever in de loop van dit jaar gerealiseerd.
Henk Peters, o.a. de schrijver van enkele mooie artikelen in het boek Oorlogsherinneringen Milsbeek, is bereid gevonden medewerking te verlenen aan een verhaal in het magazine ‘Werkhovense verhalen’ over de aldaar geëvacueerde (een12-tal) Milsbeekse gezinnen.
De presentatie daarvan zal op 22 maart a.s. via een georganiseerd ‘Werkhovens Historisch café’ plaatsvinden. Ook geïnteresseerde Milsbekers zijn hier welkom. Vanwege de beperkte ruimte wel graag vooraf melden bij het secretariaat Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. of telefoon 0485-518205.
In de Jacobsladder is , zoals vorige keer reeds aangekondigd, door onze stichting deel genomen aan het kleimeppen voor het op de rotonde te plaatsen kunstwerk ‘Stone Hands’. Een verslag met fotorapportage is te lezen op onze website.
In overleg met de eigenaren van het theehuisje aan de Bloemenstraat heeft het hier indertijd door onze stichting geplaatste informatiebord langs ’Het rondje Milsbeek’, een nieuwe plek gekregen. Het staat nu nabij de zitgelegenheid voor de bezoekers van dit theehuisje.
Met ingang van 1 maart zal ik terug treden als bestuurslid. Als vrijwilliger zal ik de realisering van een aantal lopende projecten en mogelijk ook voor in de toekomst nog op te starten projecten, blijven verzorgen. Nelly Keukens zal in de toekomst mijn taken op het gebied van de public relations over nemen en o.a. deze rubriek verzorgen.
Door : Wim Bindels
Jan van den Hoogen, een van de oprichters van Stichting Cultuurbehoud Milsbeek, is per 1 januari jl. terug getreden als bestuurslid.
Jan was een van de drie leden. De andere waren Martien Holthuysen en ondergetekende, die vonden dat een blijvende aandacht voor de Milsbeekse cultuurgoederen noodzakelijk zou zijn.
In mei 2005 richtten zij bij het notariskantoor in Gennep de Stichting Cultuurbehoud Milsbeek op en bekleedden in de eerste aanleg de functies voorzitter, secretaris en penningmeester. “Ik zal dat penningmeesterschap dan ook wel op me nemen” waren de woorden, die Jan toen sprak. En zo werd Jan naast bestuurslid de eerste penningmeester van Stichting Cultuurbehoud Milsbeek.
Vorig jaar heeft Jan, die binnenkort 73 wordt, afscheid genomen als lid van het Kerkbestuur en het penningmeesterschap hiervan. Hij kondigde toen aan dit ook te willen gaan doen als bestuurslid en penningmeester van onze stichting. Wij en de Milsbeekse gemeenschap zijn Jan dank verschuldigd voor het vele werk, dat hij ten behoeve van onze stichting en de Milsbeekse gemeenschap heeft gedaan.
De Koninklijke Onderscheiding, die hem in 2010 werd verleend, was dan ook zeker op zijn plaats. Ondanks zijn terug treden als lid en penningmeester van het kerkbestuur, is hij binnen de R.K. kerk nog steeds actief. Hij administreert er nog steeds de financiële zaken en doet het administratieve beheer van het kerkhof. Ook Stichting Cultuurbehoud Milsbeek mag in de toekomst nog een beroep op hem blijven doen als vrijwilliger.
Maar het belangrijkste is wel, dat Jan met zijn Ria nog lang van zijn ‘pensioen’ kan blijven genieten in het mooie dorpje Milsbeek.
Door : Wim Bindels
Iedereen heeft inmiddels wel gehoord over het initiatief van onze inwoner Geert Jacobs voor het te plaatsen kunstwerk op de rotonde op het punt van samenkomst van de Rijksweg en de Zwarteweg midden in ons dorp. Geert bedacht het als een ode aan de potten- en steenbakkers in onze omgeving en Milsbeek in het bijzonder. Het is een knipoog naar het verleden voor de miljoenen stenen en potten, die hier gebakken zijn, alsmede de kunstenaars, die sieraardewerk vervaardigden. In Milsbeek ontstond ook het kunstenaarscollectief, dat aan de basis heeft gestaan van Keramisto, het evenement, dat jaarlijks vele belangstellenden trekt.Het moet ook de aandacht trekken voor het museumpje, dat tegen de rotonde komt te liggen met aanleunend een rustplaats voor toeristen. Een werkgroep van Stichting ‘De Oude pottenbakkerij’ is bezig het beeldend kunstwerk te realiseren. Het is geïnspireerd op het wereldberoemde Stonehenge in Zuid-Engeland en zal bestaan uit een 22-tal grote, gebakken keramische blokken. Weinigen geloofden aanvankelijk, dat dit idee enige kans van slagen zou hebben. Maar Geert heeft hier mensen en bestuurders enthousiast voor weten te maken. Onder leiding van Geert zelf en Chris de Graaf wordt nu gewerkt aan de realisering van het kunstwerk. Zonder dat er zekerheid was, is men anderhalf jaar geleden begonnen met de handen uit de mouwen te steken. Het begint er langzamerhand op te lijken, dat in Milsbeek iets bijzonders tot stand zal komen.
Bert Paquay heeft zaterdagmiddag 23 november j.l. met de laatste schroef een herinneringsplaquette bevestigd op de kerkmuur van de parochiekerk. Op de plaquette zijn de namen vereeuwigd van de oud-pastoors met de periode, dat ze de parochie dienden. Ook degenen, die in de pastoorloze periode van 1992 – 2004 voor de waarneming zorgden, hebben een plaatsje gekregen.
Met instemming van het parochiebestuur werd besloten ter afronding van het project met oude grafstenen een herinneringsplaquette met de namen van de oud-pastoors aan de kerkmuur te bevestigen. In samenwerking met Schrijen en Peeters Natuursteen werd het idee vervolgens gerealiseerd. Bert Paquay, de enige nog in leven zijnde van de namen op de plaquette, mocht de afrondende handeling verrichten.
Door : Nelly Keukens
In het verlengde van de tentoonstelling en de uitgave van het boek ‘Boerelѐѐve op de Milsbѐk’, had SCM een excursie georganiseerd naar het Nationaal Veeteelt Museum in Beers. Dit museum bevindt zich in het gebouw van de voormalige Vereniging voor Kunstmatige Inseminatie ‘Land van Cuijk’ en geeft een goed beeld van de technische ontwikkelingen op het gebied van de veeteelt, spermawinning, kunstmatige inseminatie, nieuwe voortplantingstechnieken en biotechnologie. Er is een permanente expositie van objecten en instrumenten die dienst deden bij het verkrijgen en insemineren van sperma van diverse dieren.
De rondleiding.
We lopen de Centrale Hal in, met als blikvanger het geprepareerde hoofd van Fokstier Prins 2 op een prominente plaats. Met trots wordt er door beide gidsen gesproken over deze stamvader uit de fokkerij van het roodbonte Maas-, Rijn- en IJsselvee. Prins 2 speelde een belangrijke rol bij de Vereniging voor Kunstmatige Inseminatie in het Brabantse dorp Beers. Deze stier heeft ruim 800.000 nakomelingen gekregen.
Aan de hand van – soms eeuwenoude – voorwerpen, prenten en geschriften, wordt een inzicht getoond, in de ontwikkeling en de geschiedenis van de veehouderij, veeteeltwetenschap en kunstmatige inseminatie. Wat ook heel mooi is: waardevolle materialen zijn behouden gebleven in het Museum. Zo is er een microscoop uit 1930 die nog is gebruikt door dierenarts Moons, de eerste directeur van het voormalige ki-station in Beers. Ook een replica is er te bewonderen van de primitieve microscoop die Anthony van Leeuwenhoek in de 17e eeuw gebruikte en waarmee hij als eerste (zijn eigen) spermacellen waarnam. Een wel heel bijzondere blikvanger in de hal is de ‘Toren der Kampioenen’. Hierin bevinden zich de geprepareerde hoofden/koppen van diverse beroemde dekstieren, zoals de Skalsummer Sunny Boy, Celsius en Jabot. Een aantal studies van koeienschilder Jan de Haas en enkele schilderwerken van de beroemde kunstenares Marleen Felius zijn te bewonderen. Zo hangt er ook een portret van een Hollandse bok van Anton Mauve. Het museum heeft in bruikleen een grote privécollectie antiquarische boeken over veeteelt, fokboeken, documenten, notulenboeken van verenigingen, inschrijvingsbewijzen, stamboeken, foto’s, films etc.
Vol enthousiasme worden we door Bart uitgenodigd om mee naar boven te gaan. Vanaf de eerste verdieping kunnen we een kijkje nemen in de ‘Dekstal’ voor stieren - ter lering en vermaak! Een film laat ons zien dat men tegenwoordig niet meer met de stier naar de koe of met de beer naar de zeug hoeft, want via KI kan voortplanting ook geschieden. Deze techniek is van enorme betekenis geweest en is dat nog steeds voor de snelheid waarmee veeverbetering tot stand komt. Niet alleen bij koeien en varkens, maar ook bij paarden, schapen, geiten en zelfs bij kippen en bijen. En in het originele laboratorium van het oude ki-station legt Bart ons op enthousiaste wijze - en heel duidelijk met liefde voor het vak – uit hoe mensen dieren kunnen ‘maken’. Diverse gebruiksvoorwerpen, apparaten en machines die een inseminator vroeger en nu voor zijn werk nodig had/heeft en instrumenten die nodig zijn voor het winnen, verwerken, conserveren, bewaren en distribueren van sperma, liggen en staan er tentoongespreid o.a. een kunstschede voor hengsten, voor konijnen en de kunstschede voor varkens met de bijnaam ‘spermaorgel’, stikstofcontainers voor het invriezen van sperma in rietjes, een operatiebed voor schapen en geiten, een toestel waarmee men sperma kon scheiden (zo kon je kiezen voor een mannetje of vrouwtje), inseminatiepipetten, foetussen op sterk water, verwarmingstoestel voor het ontdooien van spermarietjes… te veel om op te noemen. Sommige van deze apparaten en machines kunnen nog in werking worden getoond. Het enthousiasme van Bart werkt aanstekelijk! De groep toont veel belangstelling voor het KI-gebeuren, maar iemand vraagt zich wel hardop af of het dier dit wel zo fijn vindt en wat als hij geen zin heeft!? Het antwoord hierop moet ik u schuldig blijven…. Onder een microscoop mogen we levende spermacellen observeren. In het laboratorium is ook informatie te vinden over moderne voortplantingstechnieken zoals embryotransplantatie, in vitro fertilisatie en klonen.
Voor het fokken van koeien en varkens in de vlees- en melkindustrie wordt bijna uitsluitend met kunstmatige inseminatie gewerkt. Slechts weinig bedrijven houden zelf mannelijke dieren. Speciale bedrijven zijn gericht op het houden van stieren en beren met zeer goede kwaliteiten; deze bedrijven zorgen dan voor de kunstmatige inseminatie bij veel boerderijen. Ook in de paardenfokkerij, pluimveefokkerij en bijenhouderij wordt kunstmatige inseminatie veelvuldig toegepast. Voordelen van kunstmatige inseminatie zijn onder meer, dat de kans op overdracht van seksueel overdraagbare ziekten verminderd wordt, dat men het sperma van goede fokdieren bovendien kan verdunnen (en hierdoor meer vrouwelijke dieren kan bevruchten) en dat er geen geografische belemmeringen meer zijn om aan het sperma van een goed fokdier te komen. Bovendien kan sperma ingevroren worden zodat zelfs na het overlijden van het dier nog sperma beschikbaar blijft.
Het station in Beers is nog steeds in gebruik voor de stalling en spermawinning van hoogwaardig fokmateriaal van CRV (de marktleider en toonaangevende coöperatie op het gebied van de rundveeverbetering in Nederland).
Gert komt ons halen voor een biologieles. We lopen naar de zaal waar informatie gegeven wordt over de anatomie en voortplanting van de verschillende dieren. In de groep is een gevoel merkbaar van gezonde spanning en nieuwsgierigheid zoals vroeger in de ‘schoolbanken’ tijdens een les in seksuele voorlichting. Op aanschouwelijke wijze wordt de natuurlijke manier van paren in beeld gebracht. Er hangt een grote poster met daarop een zaadcel die een eicel binnendringt (mooie opname). Getoond worden middelen voor bronstopwekking en drachtigheidscontrole. Er liggen instrumenten – herkenbaar voor velen van ons - voor inwendig onderzoek van de geslachtsorganen en middelen en instrumenten die dierenartsen ter beschikking staan/stonden om de voortplanting in goede banen te leiden of te verhinderen of hulp kunnen bieden bij de bevalling zoals het toestel van Bargeboer. Het gebruik hiervan is nu verboden, want er ging nogal eens iets fout. Mooi om te zien zijn de geprepareerde vruchten en foetussen in de verschillende stadia van de dracht. Er is een rariteitenkabinet met een aantal geprepareerde misvormingen die bij landbouwhuisdieren kunnen voorkomen. De boerenzonen en dochters onder ons weten vaak de juiste antwoorden te geven op de gestelde vragen (in dit museum, dat door vele nationaliteiten bezocht wordt, hebben wij als Milsbeek een goed figuur geslagen).
We lopen via de Centrale Hal naar een andere zaal. Daarin bevindt zich een overzicht van de Nederlandse en de geïmporteerde gespecialiseerde rundveerassen. Bijzonder is dat het museum beschikt over de zogeheten (Amerikaanse) True Types van de ideale Holstein-Frisian koe en stier uit 1923. Gert legt ons een en ander haarfijn uit. In vitrines worden identificatiemiddelen en registratiemethoden - vooral voor runderen en varkens - getoond. Attributen van de melkcontrole zijn er te zien zoals: een driepoot met een unster, een melkemmer met monsterschepje, centrifuges voor bepaling van het vetgehalte in de melk te meten etc. Zelfs een verrijdbare onderzoekstafel om biggen te testen op stressgevoeligheid is aanwezig. Voordat we er erg in hebben is de tijd om en komt er een einde aan een ’boeiende’ en leerzame rondleiding. We worden uitgenodigd voor een drankje en een bezoek aan het museumwinkeltje met leuke ‘hebbedingetjes’. Zo kunnen we alles goed laten bezinken.
Tijdens de ‘borrel’ worden Gert en Bart door voorzitter Martien Holthuysen bedankt voor hun levendige uitleg en leuke middag. Als cadeau overhandigt hij het boek ‘Boerenlѐѐve op de Milsbѐk’. Dit wordt hooglijk gewaardeerd door de gidsen.
Met deze excursie naar de binnenlanden van Brabant heeft SCM getoond niet alleen in Milsbeek, maar ook buiten de provincie Limburg een leuk stukje cultuur opgespoord te hebben.
In 2010 is dit bosgeschiedenis project gestart, maar het loopt door tot eind 2013. De afgelopen jaren is er flink gewerkt aan het zichtbaar maken van de oude tuin en tuinmuren op de Sint-Jansberg. Tevens zijn de toegangswegen met haar laanbomen opgeknapt. Dit najaar gaat Natuurmonumenten de waterpartijen met de naam ‘Drie Vijvers’ een opknapbeurt geven.